Małże i inne zwierzęta filtrujące są ważnym czynnikiem wpływającym na czystość i utrzymanie jakości wody. Pomagają usuwać z wody cząsteczki bakterii i wirusów. Może to być korzystne dla wód przybrzeżnych i może zmniejszyć ryzyko szkodliwych zakwitów glonów.
Małże są znane z filtrowania do 4,5 galonów wody morskiej dziennie. Podczas gdy nie dodają składników odżywczych do środowiska, usuwają z niego odpady azotowe, takie jak odpady z szamba. Przekształcają również węgiel w muszle z węglanu wapnia. Ponadto małże wytwarzają dwutlenek węgla jako produkt odpadowy w procesie oddychania.
Skrzela małża, które znajdują się z przodu muszli, przesiewają pokarm z wody i transportują go do jamy ustnej. Pompują one również wodę przez ciało małża. Gdy przechodzi ona przez skrzela, jest filtrowana przez ruchome rzęski, które pokrywają włókna skrzelowe. Kiedy woda przejdzie przez skrzela małża, jest ona wypompowywana przez mniejszy owalny syfon ekskorupowy.
W przeciwieństwie do małży, małży i ctenochasmatoidów, które mają układy krążenia i układy pompujące, małże i pąkle używają różnych mechanizmów do filtrowania pokarmu. Pąkle są również znane z ruchów chwytnych w celu filtrowania wody. Ponadto zwierzęta te mogą używać swoich nóg do filtrowania.
Inne zwierzęta filtrujące, takie jak ostrygi i osłonice, nie mają układów krążenia. Mogą jednak generować strumień wody do cyrkulacji. Podobna konfiguracja występuje u kałamarnicy i kałamarnicy morskiej.
Małże są klasyfikowane jako filtratory ze względu na ich zdolność do usuwania azotu z wody. Mają większe tempo przemiany materii niż ramienionogi. Ponadto nie pobierają azotu bezpośrednio ze środowiska, ale włączają go do swoich tkanek.
Istnieją dwa rodzaje filtrów pokarmowych: zawiesinowe i wewnętrzne. Mięczaki hodowlane, takie jak małż Manila i chrabąszcz krwisty, są roślinożerne, podczas gdy abalone i małże tygrysie są żywicielami niskiego poziomu troficznego. Oba typy mięczaków polegają na planktonie i szczątkach jako ich pożywieniu.
Wśród mięczaków hodowlanych najczęściej spotykane są małże brzytwowe i północne quahog. Ich produkcja ma znaczący wpływ na środowisko morskie i dostarcza konsumentom świeże owoce morza. Mięczaki te są również głównym źródłem pożywienia dla ryb, ptactwa i innych zwierząt wodnych.
Oprócz spożywania planktonicznych mikroalg, mięczaki hodowlane spożywają również organiczny detrytus. Detrytus ten, który może być tak prosty jak brud lub tak złożony jak żołędzie, może stanowić pożywienie dla szkarłupni.
Wreszcie, małże manilla, słonowodne mięczaki pochodzące z Japonii, mają podobny do rury syfon, który wciąga wodę do muszli. Małże te chronią się również przed turbulencjami fal.
Chociaż małże nie są dobrze poznane, są uważane za wydajne filtratory i mogą poprawić zdrowie wody. Jednak ich skuteczność zależy od zdolności do wychwytywania pokarmu. Ponadto, jeśli skrzela i syfony małży nie są w stanie przechwycić wystarczającej ilości pokarmu, małż nie będzie w stanie przefiltrować całego swojego posiłku.
Oprócz poprawy jakości środowiskowej wody, małże i inne filtratory mogą być wykorzystywane w akwakulturze. Mięczaki hodowlane mogą być uprawiane bez potrzeby stosowania antybiotyków czy środków chemicznych. Ponadto można je zbierać ręcznie, co oznacza, że nie ma ryzyka ucieczki małży.