Wiele czynników odegrało rolę w upadku Afganistanu. Niektóre z nich można było przewidzieć, jak na przykład przejęcie władzy przez talibów, inne były mniej prawdopodobne. Mimo to eksperci mają kilka rzeczy do powiedzenia na temat tego, dlaczego do nich doszło.
Po pierwsze było to zaskakująco szybkie przejęcie władzy. Talibom zajęcie stolicy, Kabulu, zajęło niewiele ponad dwa tygodnie. Po stosunkowo krótkim czasie zajęli inne większe miasta, takie jak Kandahar. W rzeczywistości talibowie kontrolowali wszystkie większe miasta w kraju, w tym Kabul. W tym samym czasie talibowie zdobywali tereny wiejskie.
Jednym z najbardziej imponujących osiągnięć talibów była ich zdolność do zapobiegania atakom powodującym masowe ofiary. Nakładali podatki na kierowców, przywłaszczali sobie cła, zabijali urzędników państwowych, uczonych religijnych, dziennikarzy i działaczy społeczeństwa obywatelskiego. Był to wyczyn, który nawet Stanom Zjednoczonym trudno było dogonić.
Innym jest fakt, że Talibowie byli w stanie dostać w swoje ręce kilka tysięcy dolarów w gotówce. Nie był to jedyny chwyt, który zastosowali. Ich przywódcy byli również skłonni zaoferować siłom bezpieczeństwa w Afganistanie kilkaset dolarów za przestrzeganie ich zasad. To jednak nie wystarczyło, by podtrzymać morale żołnierzy.
Jednym z najwcześniejszych sygnałów, że talibowie zdobywali władzę, było stworzenie nieformalnej struktury instytucjonalnej. Wielu Afgańczyków skarżyło się, że ich krajem rządzi klika politycznych liderów, którzy szukają możliwości wyciągnięcia większego czynszu od rządu centralnego. Te drobne żale nie czynią cudów dla morale wojska i policji.
Choć do upadku Afganistanu przyczyniło się kilka czynników zewnętrznych, najbardziej znaczące było połączenie wadliwych rządów i słabego planowania wojskowego. Przywódcy polityczni nie tylko nie zdołali poprawić sposobu rządzenia, ale także nie zdołali wdrożyć reform wojskowych.
Ostatecznie kombinacja tych dwóch czynników pozostawiła siły bezpieczeństwa narodu w stanie osłabienia. Siły bezpieczeństwa w niektórych odległych regionach porzuciły swoje posterunki bez żadnego wsparcia ze strony odległego afgańskiego rządu. Oznaczało to, że zostały odcięte od niezbędnych usług serwisowych i wywiadowczych, których potrzebowały. Dodatkowo wstrzymanie pomocy pogłębiło kryzys.
Wreszcie, media w dużej mierze ignorowały trwający od dziesięcioleci konflikt w Afganistanie. W ostatnich latach kraj ten był mało popularnym tematem, a wielu polityków unikało wspominania o nim podczas kampanii. Kiedy prezydent Obama sprawował urząd, wojna w Afganistanie wypadła z radaru mediów.
Przez większość czasu Stany Zjednoczone zacierały fakt, że istniały problemy z bezpieczeństwem i rządzeniem w tym kraju. Chociaż było kilka autentycznie dobrych inicjatyw ze strony USA, miały one zły pomysł na to, jak je naprawić. Do niedawna kraj ten był w dużym stopniu uzależniony od pomocy. Bez tego źródła gotówki gospodarka by się załamała.
Niezależnie od tego, jak Stany Zjednoczone doszły do decyzji o opuszczeniu Afganistanu, kraj ten stanął w obliczu poważnego kryzysu gospodarczego. Ponad 90 procent ludności cierpi z powodu braku bezpieczeństwa żywnościowego, a przejęcie gospodarki przez talibów sprawiło, że obywatele Afganistanu znajdują się w niezbyt dobrej sytuacji.
